“Neresidir insanın ülkesi? Keder midir?”

Biz bu soruyu kendimize soraduralım genç yönetmen Lusin Dink ilk uzun metraj filmi Saroyanland (Saroyan Ülkesi) ile uzun bir yolculuğa çıkarıyor bizleri.

Evet , Saroyanland bir yol hikayesi. Bana kalırsa bir “ilk film” için hem en doğru hem de en riskli tercih . Doğru çünkü tüm hikayelerden bir tık daha fazla sürükleyicidir yol hikayeleri, geçip gittiği yollara çeker izleyiciyi. Riskli çünkü bir yol filmi hem çok şey barındırmalı hem de fazlalıklarla yormamalı seyredeni. Lusin Dink tam da tadında bir film yaratmış bana sorarsanız. William Saroyan’ı anlatma derdi olmayan aksine temel gayesi Saroyan’ı merak etmemizi sağlamak olan film bence amacına ulaşmıştır. Film biter bitmez bireye sahi kim bu Saroyan dedirtmeyi başarabiilen bir film.

Ermeni asıllı William Saroyan, ana dilinde yazdığı şiirleri hiç basılmamış şair bir babanın ana dilinde yazamayan yazar oğlu.Saroyan henüz dünyaya gelmeden memleketi Bitlis’ten çok uzaklara (Amerika’ya) sürgün edilir.Günün birinde memleketine dönme arzusunu “Oraya yerleşecek ve orada ölecektim.” Sözleriyle ifade eder. Zigana’dan başlayıp Bitlis’e uzanan yolculuk işte böyle başlar. Bu yol aslında Saroyan’ın ait olamama sancılarının yolculuğudur. Anılar ve acılarını da yanına alıp yola koyulur.

Bitlis’i annesinin anıları, ninesinin masalları, amcasının anlatılarından dinler, tanır. Ki bu anılar bu kasvetli yolda yarenlik eder Ona, durmadan çınlar kulaklarında.

“Kürtçe derdi anneannem kalbin dilidir. Türkçe müziktir, bir şarap deresi gibi akar. Yumuşak, tatlı, parlak. Bizim dilimizse acının dilidir.Ölümü tattık hep. Dilimizde nefretin ve öfkenin yükü var.”

Filmin sisli , puslu, kasvetli , hüzün dolu atmosferine Atlıkarınca ve Sarmaşık filmlerinden de aşina olduğumuz Ahmet Kenan BİLGİÇ ‘in müziği de eklenince Saroyan’ın hüznüne ortak olmamak imkansız. Bundandır ki film boyu yüzünü hiç göremediğim Saroyan’ın yüzü buruk , acılı ve alaycı bir gülümsemeyle canlanıyor gözlerimde.

Neredeyse hiç diyalog içermeyen monologlar üzerine kurulu bu ilk filmi eminim sizler de tek solukta izleyeceksiniz.

Sahi varabilmiş midir Saroyan Bitlis’e? Bulabilmiş midir Saroyan ülkesini?