Bir yıl önce kasım ayında Cem Yılmaz'ın "Pek Yakında" filmiyle başladığım Filmelestirisi.com sinema yazılarına yine bir kasım ayında yine bir Cem Yılmaz filmiyle devam ediyorum. Hedefim yılın en beklenen filmlerinden Ali Baba ve Yedi Cüceler.
Beklentinin sebebi tabi ki Cem Yılmaz isminin Türk komedisindeki yeri. 1995'te sahneye adımını attığından beri ürettiği her işte bir öncekini gölgede bırakan komedi ustası, son filmi "Ali Baba ve Yedi Cüceler" ile de bunu başarmış gibi görünüyor.
Fakat elbette Cem Yılmaz isminin yarattığı bu beklenti filmin Cem Yılmaz fanatikleri tarafından objektif bir biçimde değerlendirilmesini zorlaştırıyor.  Evet, Ali Baba ve Yedi Cüceler'in filmin başından sonuna kadar kahkaha beklentisiyle izleyenleri çok üzeceğini ancak üzerinde düşünülecek katman katman analiz edilebilecek bir film izlemek isteyenleri ise oldukça sevindireceğini gönül rahatlığıyla söyleyebilirim.
İsimle başlayalım, Ali Baba ve Yedi Cüceler...  İsmin batı ve doğu kültürlerinin iki meşhur hikayesinden devşirilmesi elbette filmin tamamındaki unsurlar gibi bir çok anlam taşıyor. Fakat en basit manada farklı bir "masal" izleyeceğimizi isme bakarak anlayabiliriz.
Filmin başrolünde, tipiyle konuşma tarzıyla ses tonuyla bir Cem Yılmaz klasiği olan "esnaf" tiplemesi Şenay var.  Cem Yılmaz'ın müthiş gözlem yeteneği ile yarattığı bu tiplemenin hammaddesi sokaktaki adam, yani bizleriz. Bu nedenle bu kadar gülüyoruz, kendini bir büyük kimlikle tanımlamaktan kaçınmayan, kendi insanını her seferinde eleştiren, yabancı hayranı olmasına karşın nerede yabancı görse kazıklamaya çalışan, sevdiği kızın yanında gösterişten aslan kesilen, yurtdışına çıktığı anda yüz metre öteden tanınan, yabancı dilde yerlerde sürünen,  ama kalbi son derece temiz olan kısacası bizlere pardon bize değil "bir arkadaşımıza" ayna tutan Şenay'a. Zayıflıklarımıza zaaflarımıza katlanmanın en kolay yönü bu işte; başka birinde gördüğümüz kendi zayıflıklarımıza gülmek.
Şenay'ın kayınbiraderi İlber ise Çetin Altay'ın muhteşem oyunculuğu sayesinde Şenay ile birlikte filmin anlamını sırtlanıyor. Modern bir Karagöz Hacivat yorumlaması olan bu ikilinin Karagöz'ü İlber. Eniştesi Şenay'ın peşinde başına gelmeyen kalmayan, ölüp ölüp dirilen! fakat ne olursa olsun kendisini satmaya meyilli eniştesinin yanından bir an olsun ayrılmayan İlber de biziz Şenay da. İlber olmaktan utandığımız için Şenaylaşıyoruz fakat İlber olmadan hiçbir şeyi çözemiyoruz. Filmin ana mesajı da, Pek Yakında'daki gibi bu: Kendin ol! Farkında ol! Kendinin farkında ol!
Kendin ol mesajından hareketle "dil" konusuna ayrı bir paragraf açalım. Cem Yılmaz yurtdışındaki bir Türk karakterin maceralarını anlatan bir film yapar da en büyük malzemelerinden biri olan yabancı dil konusunu boş geçer mi? Gerek alt yazılarla, gerek karakterlerin konuşmalarıyla öyle güzel yabancı dil hicvi yapıyor ki Cem Yılmaz, alkışlamamak mümkün değil. Bunun dışında karakterler arasındaki dil uyumsuzluğu, Bulgarca, Rusça, İngilizce ve Türkçe arasındaki geçişlerin yarattığı anlamsızlık da başlı başına bir mesaj olarak yorumlanabilir.  
Filmde uzun uzun üstüne konuşulması gereken bir çok konu ve gönderme var ancak benim özellikle dikkatimi çeken, filmin komedi yönü ağır basan diğer Cem Yılmaz filmlerine kıyasla siyasal gönderme ve kodlamalarının bir hayli fazla olması. Bazı kesimler tarafından yapımlarında "suya sabuna dokunmamakla" eleştirilen Cem Yılmaz bu filmde suya da sabuna da bir hayli dokunuyor. Filmi, İsmail, Tayanç Pakça ve hatta Kenan Memedov ile Boris Mançov karakterlerinin Türkiye'nin son dönem siyasi figürlerini  İlber ve Şenay'ın da halkı sembolize ettiği,  bir alt metin olarak okumak kesinlikle mümkün.
Filmin bir diğer önemli özelliği ise yine Cem Yılmaz'ın canlandırdığı Boris Mançov karakteri üzerinden yapılan kapitalizm eleştirisi. Ele geçirdiği "gamsızlık" iksirini ülkelere satarak servetine servet katıyor Kızıl Ordu müzisyenliğinden baronluğa evrilen Boris Mançov.  Ormanda insan avı sahnesi ise kesinlikle filmin kapitalizm eleştirisinin doruğa çıktığı kısım. Güçlünün zayıfı ezdiği vahşi hayatın merkezi orman kapitalizm eleştirisi için kesinlikle kusursuz bir seçim. Ayrıca SSCB göndermeleri de filmin bu yönünü oldukça zenginleştiriyor.
Ali Baba ve Yedi Cüceler, oyuncu kadrosu ile de diğer Cem Yılmaz filmlerinden farklılık gösteriyor. Uzun bir süre sonra ilk kez Ozan Güven ve Özkan Uğur'un olmadığı bir Cem Yılmaz filmi izliyoruz. Usta oyuncu Zafer Algöz ise kusursuz performansı ile Ali Baba ve Yedi Cüceler'de de Cem Yılmaz'a eşlik ediyor. Filmin sürprizi ise Cem Yılmaz'ın stand up şovlarından! tanıdığımız abisi Can Yılmaz. İlk kez kamera karşısına geçen Abi Yılmaz İsmail karakteriyle son derece başarılı bir performans sergiliyor. 
Filmin en başarılı kısımlarından biri müzikleri. Film boyunca Barış Manço ve İzzet Altınmeşe'ye gönderilen selamlardan film sonundaki harika Barış Manço Kızıl Ordu uyarlamasına kadar muhteşem bir performans sergileyen Jungle Box büyük bir alkışı hak ediyor.
Filmin olumsuz yanlarından bahsederek bitirelim:
Filmin gereksizce uzun süresi ve sonlarına doğru temposunu kaybetmesi bence göze çarpan en önemli eksisi. Bunun dışında hapishanede ve diğer ortamlarda karşılaşılan diğer Türk karakterlerin hikayeye herhangi bir anlam katmaması, Veronica karakterinin yeterince işlenmemiş olması, filme sadece görüntüsü ile katkıda bulunan Irina Ivkina'nın vasat oyunculuğu ve lüzumsuz "yellenme" esprileri ise filmin diğer eksileri. Tabi ki bu eksilerin biraz da Cem Yılmaz kalitesinin yüksekliğinden göze batıyor olması işin başka kısmı.

Bakalım her projesinde olay yaratan mizah ustası Cem Yılmaz bir sonraki projesinde çıtayı nerelere taşıyacak? İyi seyirler!