Cannes film festivalinden devasa bir ödülle ve yarattığı biraz hüzün uyandıran ama herkesi gururlandıran Yılmaz Güney nostaljisi ile dönen Nuri Bilge Ceylan,dünya sinemasının tartışmasız en büyük yönetmenlerinden biri artık. Sol yumruğunu havaya kaldırıp tesadüfi yarattığı Yılmaz Güney nostaljisinide keyifle üstlenen Nuri Bilge Ceylan kendi sinema dilini Yılmaz Güney sinemasının yaptığı gibi tüm kültürlerin anlayabileceği global alana getirmiş durumda.

Film Tarkowski filmlerinde alışık olduğumuz siyah beyazın keskin ve etkileyici hatları ile resimlenmiş karakterlerine benzer bir sekans ile başlıyor. Sefillik içindeki maden ocaklarına daha filmin ilk dakikalarında değinen bu etkileyici bakış sizi film hakkında uyarıyor. Sadece merakla beklenen hikayesi için değil görüntü tasarımları ve kurgusu ile bir dönem filminde yapacakları sabırla bekleniyordu Erdoğan’ın.

Robert downey Jr. ‘ın aksiyona giden oyunculuğu, dahi ama birazda kaçık bir dedektifi başarıyla verdiği mimiklerinin de katkısı ile film sizi hiç yormadan akıp gidiyor. Kitapta ki Sherlock karakterinden daha modern bir duruşu var Guy Ritchie’nin Sherlock’unun. Mesela deerstalker şapkası yok. Yani kıyafetleri tabiri caizse daha ‘cool’…

Dünyanın her yerini paralayan yağmacı ekonomilerin, dünyanın en uzak yerlerinde bile yarattığı çatışmalar ve savaşlar ile fakirleşen insanlar.. Kendine binlerce yıl yetebilmiş toplumların içine sızan bu yağma, yerlerinden kaldırıp insanları bu medeniyet sanılan kaotik mega-kentlerde parça parça ediyor. Tam anlamıyla yağmacı bu büyük ekonomilerin kurbanları… Globalleşen dünyanın vatansızları, göçmenler… Kucağındaki bebeğinin açlığından başka kaygısı olmayan bir annenin gözlerinde ki korku…

Durduğu yerde kolu kayalıkta sıkışmış ve kımıldayamazken ‘rol kesen’ Franco, bir oyuncu için çok zorlu bir denemede bulunuyor ve dar alanda ve yakın kamerada muhtemel bir “yüksek perdeden oynama” tuzağına düşmeyerek, abartılı mimiklerden kaçınıp izleyicinin ilgisini filmde tutmayı başarıyor.

Film iki kısımdan oluşuyor, iki bölüm arasında sinematografik olarak büyük farklar var; İlk kısımda 70 lerin seks ve şiddet içerikli ucuz Grindhouse Theater filmlerine gönderme yapılıyor. Amatör bir kamera tarafından çekilmişçesine kalitesiz bir mizanpaj yanında oyunculuk, diyalog ve film kareleri taklit edilmiş. Bazı sahneler nostalji havası yaratılmak için yıllandırılmış.

Öyle bir çırpıda sayılacak okkalı filmleri yok Quale’ nin… Ama böyle büyük bütçeli bir filmle başlamak Quale için büyük bir şans… Bu şansını iyi değerlendirdiği ve en azından serinin ilk filmlerini biraz öteye taşıyarak bir 6. sına daha tahammül edecek enerji yarattığı aşikar.

Fransız bilimkurgu yazarı Pierre Boulle’dan uyarlanan serinin tabi ki en tutulanı ve hikayenin felsefesini en iyi yansıtanı ilkiydi. Charlton Heston’lu Franklin J. Schaffner’a ait olan bu ilk filmde sömürge kavramının yaratıcısı olan insanın farklı olanın medeniyetine saldırısını konu ediniyordu. İlk olmasındandı belki de ama yarattığı görselliği ve hikayesinin öznelliği ile etkileyiciydi.

Film büro olarak Lincoln marka arabasının arka koltuğunu kullanan bir avukatın büyük hesaplaşmasını konu ediniyor… Sıklıkla kötülerin avukatı olan Ted Minton; kendisine doğru dönen kötülükle başedebilecek mi?

Zaman ilerledikçe jürideki insanlar, kullandıkları oyu neden o yönde kullandıklarına dair düşüncelerini etkileyen yaşantılarını dile getirmeye başlarlar; filmin çözülme noktasıdır ve de oldukça uzun tutulmuştur bu bölüm… Irkçılar neden bu yönde, karşı oy kullanan ise neden o yönde oy kullandığını, birbirlerine seslerini yükselterek, kavga ederek anlatmaya başlarlar. Çok acı hikayelerdir bunlar kuşkusuz, ancak “Bu yaşanılmış olanların tüm cezasını bu Çeçen çocuk mu çekmelidir?” sorusu, masanın ortasında can alıcı bir şekilde sürekli durmaktadır…